کاربست قاعده الغای خصوصیت در فهم معانی عام از آیات مورد پژوهی آیات مرتبط با زن در قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بلوار شهید کریمی، بنیاد، خیابان شیخ انصاری، کوچه 5، پلاک 8

2 عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران

10.22034/osz.2025.1666.1037

چکیده

یکی از رسالت‌های تفسیر، تبیین جاودانگی قرآن با انتزاع معنای عام از آیات و سرایت احکام آن بر تمام عصرها و برای همه نسل‌هاست که الغای خصوصیت مجری این موضوع مهم است. قاعده الغای خصوصیت که در علم اصول برای استخراج قصد شارع از نص و سرایت آن به موضوعات مرتبط دیگر است؛ در مباحث تفسیری به شکل یک قاعده منسجم و با ضوابط معیّن مورد توجه نبوده است. بدین روی شناخت ضابطه‌مند و اجرای صحیح این قاعده در دوری از تفسیر به رأی و برجسته نمودن جاودانگی و هدایتگری آخرین کتاب آسمانی، مؤثّر خواهد بود. فهم سیاقی و هدف آیه، بیان خصوصیات، الغای خصوصیت و عام‌سازی و در انتها راستی‌آزمایی را می‌توان مراحل برداشت مفهوم عام از آیات بیان نمود. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی تحلیلی به تبیین قاعده الغای خصوصیت در فهم معانی عام از آیات پرداخته و کاربست آن را در آیات مرتبط با زن در قرآن بررسی نماید. از مفاهیم عام برگرفته از برخی آیات مرتبط با زن در قرآن می‌توان به این موارد اشاره نمود: زنان همچون مردان زمینه‌دار دستیابی به مقامات بلند معنوی؛ آخرت خواهی و ظلم گریزی از ویژگی‌های الگو و نمونه برای انسان‌ها؛ سنت الهی بر مجازات انسان‌های مستحق عذاب؛ عظمت روز قیامت و فراموشی هر چیز ارزشمندی در نزد انسان.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

کاربست قاعده الغای خصوصیت در فهم معانی عام از آیات مورد پژوهی آیات مرتبط با زن در قرآن

نویسندگان [English]

  • محسن قمرزاده 1
  • Fatemah al-Sadat Arfa 2
1 استادیار و مدیر گروه معارف دانشگاه صدا و سیما تهران
2 Faculty member of Imam Sadiq University (AS) Sisters Campus,
چکیده [English]

یکی از رسالت‌های تفسیر، تبیین جاودانگی قرآن با انتزاع معنای عام از آیات و سرایت احکام آن بر تمام عصرها و برای همه نسل‌هاست که الغای خصوصیت مجری این موضوع مهم است. قاعده الغای خصوصیت که در علم اصول برای استخراج قصد شارع از نص و سرایت آن به موضوعات مرتبط دیگر است؛ در مباحث تفسیری به شکل یک قاعده منسجم و با ضوابط معیّن مورد توجه نبوده است. بدین روی شناخت ضابطه‌مند و اجرای صحیح این قاعده در دوری از تفسیر به رأی و برجسته نمودن جاودانگی و هدایتگری آخرین کتاب آسمانی، مؤثّر خواهد بود. فهم سیاقی و هدف آیه، بیان خصوصیات، الغای خصوصیت و عام‌سازی و در انتها راستی‌آزمایی را می‌توان مراحل برداشت مفهوم عام از آیات بیان نمود. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی تحلیلی به تبیین قاعده الغای خصوصیت در فهم معانی عام از آیات پرداخته و کاربست آن را در آیات مرتبط با زن در قرآن بررسی نماید. از مفاهیم عام برگرفته از برخی آیات مرتبط با زن در قرآن می‌توان به این موارد اشاره نمود: زنان همچون مردان زمینه‌دار دستیابی به مقامات بلند معنوی؛ آخرت خواهی و ظلم گریزی از ویژگی‌های الگو و نمونه برای انسان‌ها؛ سنت الهی بر مجازات انسان‌های مستحق عذاب؛ عظمت روز قیامت و فراموشی هر چیز ارزشمندی در نزد انسان.

کلیدواژه‌ها [English]

  • الغای خصوصیت
  • جهان‌شمولی و جاودانگی قرآن
  • معانی عام آیات
  • آیات مرتبط با زن